فردای اقتصاد: شورای عالی انتخابات ترکیه با شمارش بیش از ۹۹ درصد آرای انتخابات ریاست جمهوری ترکیه به طور رسمی، رجب طیب اردوغان را پیروز این انتخابات معرفی کرد. اردوغان در نخستین سخنرانی پس از اعلام رسمی پیروزی اش، تورم را مهمترین و فوری ترین مساله ترکیه خواند اما تاکید کرد که حل این مساله دشوار نیست.
احمد ینر، رئیس این نهاد شامگاه یکشنبه ۷ خرداد در یک سخنرانی تلویزیونی گفت که اردوغان با اختلاف ۲.۲ میلیون رای دور دور دوم انتخابات ریاست جمهوری بر حریف خود پیروز شده‌است.
او افزود که بیش از ۹۹ درصد آرا تاکنون شمارش شده است و باقی‌مانده آرا تغییری در نتایج ایجاد نمی‌کند.
ساعاتی پیشتر، رجب طیب اردوغان رئیس‌جمهور ترکیه در میان هواداران خود در استانبول اعلام پیروزی کرد.
او با قدردانی از مردم ترکیه برای شرکت در انتخابات گفت که آن‌ها به ما مسئولیت دادند برای پنج سال دیگر در قدرت باشیم.
او با لحنی کنایه‌آمیز به رقیب انتخاباتی خود گفت: «خداحافظ، خداحافظ، خداحافظ کمال». هواداران اردوغان هم کمال قلیچداراوغلو را هو کردند.
اردوغان افزود: «ترکیه تنها برنده امروز است.»
قلیچداراوغلو نیز در اولین واکنش به نتایج آرا، این دور از انتخابات را «ناعادلانه‌ترین انتخابات طی سال‌های گذشته» خواند و اعلام کرد به مبارزه خود علیه دولت اردوغان ادامه می‌دهد.
او با اشاره به کسب نزدیک به ۴۸ درصد آرا در دور دوم انتخابات ریاست‌جمهوری تصریح کرد این موضوع نشان می‌دهد که مردم ترکیه خواهان تغییر دولت به گفته او «تمامیت‌خواه» هستند.
قلیچداراوغلو همچنین نسبت به «مشکلاتی که در انتظار ترکیه است»، هشدار داد.
شمارش ۹۹.۸۵ درصد آرای اخذ شده در این انتخابات حاکی از آن است که رجب طیب اردوغان ۲۷ میلیون و ۷۲۵ هزار رای به دست آورده که ۵۲.۱۶ درصد آرا محسوب می‌شود. آرای رقیب او نیز حدود ۲۵ میلیون و ۴۳۳ هزار نفر، معادل ۴۷.۸۴ درصد آرا است.
سقوط ارزش لیر
در پی اعلام پیروزی اردوغان، لیر ترکیه بار دیگر مقداری از ارزش خود را از دست داد و هر دلار آمریکا ۲۰ لیر معامله شد که یک رکورد تاریخی است.
لیر ترکیه از آغاز سال جاری میلادی حدود شش درصد از ارزش خود را در برابر دلار آمریکا از دست داده‌است.
بر اساس نظر کارشناسان، اصرار اردوغان برای پایین نگه داشتن نرخ بهره بانکی، باعث سقوط ارزش لیر شده است.
از زمان اعلام سیاست نرخ بهره پایین بانکی توسط دولت اردوغان در سال ۲۰۲۱، لیر ترکیه بیش از ۸۰ درصد ارزش خود را از دست داده است.
اردوغان که ۶۹ سال دارد، در بیست سال گذشته رهبری ترکیه را در دو مقام نخست‌وزیری و ریاست‌جمهوری در دست داشته است و قلیچدار اوغلو انتخابات این دوره را همه‌پرسی برای آینده ترکیه توصیف کرده بود.
سخنان اردوغان در جشن پیروزی
رئیس جمهور ترکیه پس از اعلام پیروزی در کاخ ریاست‌جمهوری در آنکارا برای حامیان خود سخنرانی کرد. او سخنرانی خود را با یک آواز شروع کرد. او در ابتدای سخنش گفت ما ترکیه را خیلی دوست داریم.
اردوغان سخنان خود را با خواندن آهنگ «برای کسانی که می‌شنوند، برای کسانی که نمی‌شنوند» آغاز کرد که اغلب در تجمعات خود در دوره مبارزات انتخاباتی می‌خواند.
اردوغان همچنین خواستار «وحدت و همبستگی» شد. او در سخنان خود در جمع هوادارانش پس از اعلام رسمی پیروزی در انتخابات تاکید کرد که این دموکراسی ترکیه است که امروز برنده شد. اردوغان ادامه داد: «ملت ما حکم ریاست جمهوری را به مدت پنج سال به ما تفویض کرده است. من می خواهم از تک تک ملتم که ما را شایسته مسئولیت اداره کشور کرده اند تشکر کنم.»
او همچنین تورم را مهمترین مساله پیروزی روی ترکیه خواند اما در عین حال تاکید کرد که حل این مساله دشوار نیست.
پروژه مشترک با قطر
اردوغان در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به موضوع پناهجویان سوری گفت که «ما با قطر برای پروژه جدیدی در سوریه قرارداد بستیم. ما با این پروژه، خانه‌های جدیدی در آنجا خواهیم ساخت و میلیون‌ها سوری دیگر می‌توانند برگردند و در آنجا زندگی کنند.»
او همچنین گفت که یک میلیون سوری که در ترکیه هستند را به کشورشان بر می‌گرداند.
نقطه عطف در تاریخ ترکیه
اردوغان در پایان سخنانش گفت که دوشنبه (امروز) پانصد و هفتادمین سال فتح استانبول توسط امپراتوری عثمانی (توسط محمد فاتح) است. او به خطاب به جمعیت گفت: «این یک نقطه عطف در تاریخ بود، یک قرن را بسته و قرن جدیدی را باز کرد. امیدوارم این انتخابات هم نقطه عطفی در تاریخ باشد.»
او سخنرانی خود را با خواندن شعری به پایان رساند.
پیام‌های تبریک
ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور اسلامی ایران، نیز در پیامی «پیروزی» اردوغان را تبریک گفت و ابراز امیدواری کرد که در دوره جدید ریاست‌جمهوری او، «روابط دوستانه» جمهوری اسلامی ایران و ترکیه بیش از پیش تقویت شود.
در اولین واکنش‌ها به نتایج انتخابات ترکیه، شیخ تمیم بن حمد آل ثانی، امیر قطر، «پیروزی» اردوغان را تبریک گفت.
ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، با تبریک به اردوغان، پیروزی او را نشانه «قدردانی مردم ترکیه از فعالیت‌ها و سیاست خارجی مستقل» او دانست.
ولودیمیر زلسنکی، رییس‌جمهور اوکراین که کشورش در جنگ با روسیه درگیر است نیز پیروزی اردوغان را تبریک گفت.
جو بایدن، رئیس جمهوری ایالات متحده هم روز یکشنبه پیروزی رجب طیب اردوغان در انتخابات ریاست جمهوری ترکیه را به او تبریک گفت.
بایدن در شبکه اجتماعی توییتر بدون اشاره به تنش‌های اخیر در روابط دوجانبه واشنگتن و آنکارا نوشت: «مشتاقانه منتظر ادامه همکاری‌های [دو کشور] به عنوان اعضای سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) در رابطه با مسائل دوجانبه و چالش‌های مشترک جهانی هستم.»
آنتونی بلینکن، وزیر خارجه ایالات متحده، نیز به نوبه خود در توییتر پیروزی اردوغان را به او تبریک گفت و ترکیه را «شریک و متحد ارزشمند ناتو» نامید.
او افزود: «منتظر ادامه همکاری‌هایمان با دولت منتخب مردم ترکیه هستم.»
بلینکن همچنین میزان بالای مشارکت مردم ترکیه در انتخابات ریاست جمهوری را ستود و آن را نشانه «سنت طولانی‌مدت دموکراتیک» در این کشور دانست.
روابط واشنگتن و آنکارا طی سال‌های اخیر به خاطر در برخی حوزه‌ها از جمله آنچه آمریکا آن را سرکوب مخالفان در ترکیه می‌خواند و همچنین عملیات نظامی در سوریه، روابط نزدیک اردوغان با ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه، و مخالفت آنکارا با پیوستن سوئد به سازمان ناتو پرتنش بوده است.
یکی از بزرگترین رقبای رجب طیب اردوغان در منطقه، عبدالفتاح سیسی، رئیس‌جمهوری مصر هم، پیروزی او را تبریک گفت.
زمانی که اردوغان گفت که حکومت سیسی پس از کودتای ۲۰۱۳ در مصر مشروع نیست، دو کشور تقریباً روابط دیپلماتیک خود را قطع کردند. از سال ۲۰۲۰ اما مقامات دو کشور شروع به برقراری ارتباط با هدف کاهش تنش‌ها کردند.
اظهارات نامزدها در روزی رای‌گیری
قلیچداراوغلو صبح یکشنبه با حضور در پای صندوق رای گفت «این انتخابات در شرایط بسیار سختی برگزار شد، انواع تهمت و افترا وجود داشت. اما من به عقل سلیم مردم اعتماد دارم. دموکراسی و آزادی خواهد آمد. مردم خواهند توانست آزادانه از سیاستمداران انتقاد کنند.»
اشاره او به بازداشت شمار زیادی از خبرنگاران و فعالان سیاسی ترکیه در دوران ریاست‌جمهوری اردوغان است.
برای جزییات بیشتر کلیک کنید:
پیش‌بینی «اکونومیست» از سرنوشت انتخابات ترکیه
ترفند عجیب رقیب اردوغان برای پیروزی در انتخابات
تحلیل متفاوت فرید زکریا از انتخابات ترکیه
حمایت اوغان از اردوغان
تبادل نظر